1929

Pneumokoki czyli w jaki sposób mówić o problemie, którego nie widać?

Bakterie pneumokokowe, niewidoczne gołym okiem, kolonizujące bezobjawowo jamę nosowo-gardłową, są mniej zauważalne niż kleszcze roznoszące wirusa zapalenia mózgu lub boreliozę, albo rotawirusy powodujące biegunkę. Mogą być jednak sprawcami chorób niebezpiecznych dla zdrowia a nawet życia, szczególnie małych dzieci i seniorów powyżej 65 roku życia, a także osób przewlekle chorych z osłabionym układem odpornościowym. Dr Hanna Czajka - autorka i koordynator Programu zdrowotnego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce - porusza najważniejsze kwestie dotyczące upowszechniania szczepień przeciwko pneumokokom.

Jeszcze nie ma choroby, ale są obawy…

Obawy dotyczące zakażeń pneumokokowych powinny towarzyszyć przede wszystkim rodzicom i opiekunom małych dzieci. Ryzyko zakażenia bakterią Streptococcus pneumoniae zwiększa się w skupiskach dzieci, takich jak:

• żłobki,
• przedszkola,
• domy dziecka,
• świetlice edukacyjne,
• place zabaw,
• baseny i aquaparki,
• inne miejsca gromadzące ludzi.

Widoczne objawy niewidocznej choroby

Wyróżniamy ponad 90 typów bakterii Streptococcus pneumoniae, są to bakterie otoczkowe. Otoczka bakterii:

• składa się z polisacharydów,
• stanowi dodatkową ochronę dla bakterii,
• sprawia, że bakterie są niewidoczne dla układu odpornościowego człowieka,
• nie jest rozpoznawana przez komórki pierwszej linii obrony przed zakażeniami.

Jak pneumokoki rozprzestrzeniają się w ludzkim organizmie?

Pneumokoki przenoszone są drogą kropelkową, wystarczy kaszel lub kichniecie aby zakazić pneumokokami inną osobę. U osoby zakażonej mogą wystąpić objawy chorobowe albo staje się ona źródłem dalszych zakażeń jako bezobjawowy nosiciel bakterii, u którego nie występują żadne symptomy zakażenia. Nosicielstwo pneumokoków jest zjawiskiem powszechnym.

Do rozprzestrzenienia się choroby pneumokokowej w ludzkim organizmie dochodzi w sytuacji osłabienia odporności np. w wyniku infekcji wirusowej, w następstwie której może dojść także do rozwoju choroby pneumokokowej. Gdy bakterie dostają się do krwioobiegu mamy do czynienia z posocznicą, a kiedy przenikną do płynu mózgowo-rdzeniowego mogą wywoływać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zakażenia pneumokokowe dzielimy na dwie grupy:

• a/ inwazyjne choroby pneumokokowe takie jak:
• bakteriemia,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie płuc z bakteriemią,
• zapalenie otrzewnej,
• zapalenie wsierdzia.
• b/ nieinwazyjne choroby pneumokokowe, m. in.:
• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie zatok.

Leczenie

Chorobę pneumokokową leczy się antybiotykami, ale problemem jest w wielu krajach (także w Polsce) coraz powszechniejsza oporność bakterii na najczęściej stosowane antybiotyki. Stąd zdarzają się niepowodzenia terapii oraz konieczność stosowania bardziej kosztownych antybiotyków, dostępnych jedynie w warunkach leczenia szpitalnego.

Rola informacji i edukacji w zakresie stosowania szczepień ochronnych

Szczepienia to jedyna skuteczna metoda ochrony przeciwko bakteriom pneumokokowym. Nowoczesne szczepionki, które sprawdziły się na całym świecie są bezpieczne dla dzieci i dobrze przez nie tolerowane. Od kilkunastu lat miliony dzieci na całym świecie otrzymują szczepionki pneumokokowe. Pozwala to na pozytywną ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. W dobie ruchów antyszczepionkowych niezwykle ważna jest edukacja rodziców dzieci w zakresie stosowania szczepień także przeciw pneumokokom. Odpowiednia edukacja rodziców oraz skuteczne kampanie społeczne dają szansę na obniżenie zachorowalności na choroby pneumokokowe.

Dr n. med. Hanna Czajka jest autorką i koordynatorem merytorycznym Programu zdrowotnego dotyczącego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce, absolwentką Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych z wieloletnim doświadczeniem. Członkiem – założycielem Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego, członkiem Grupy Doradczej ds. Szczepień Ochronnych Europy Środkowej (CEVAG). Od lipca 2007 r. dr n. med. Hanna Czajka kieruje Poradnią Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, która realizuje zadania konsultacyjnej poradni ds. szczepień ochronnych. Ponadto dr Czajka jest adiunktem Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie prowadzi zajęcia z profilaktyki chorób zakaźnych.

Więcej informacji znaleźć można na stronie www.profilaktykawmalopolsce.pl.

www.profilaktykawmalopolsce.pl

Przedszkole profilowane - dobry pomysł?

▪ ▪ ▪

2658

24.07.2016

Niegdyś, posyłając dziecko do przedszkola, rodzice musieli zdecydować pomiędzy państwową lub prywatną placówką. Dzisiaj mają do wyboru najróżniejsze miejsca, które prześcigają się w oferowaniu...

Woda i napoje a zdrowie dzieci - Komentarze ekspertów

▪ ▪ ▪

2044

26.06.2016

do „Badania nawyków dotyczących nawodnienia i odżywiania wśród dzieci w wieku szkolnym”, zrealizowanego przez TNS Polska na zlecenie Żywiec Zdrój S.A., 2016

Dzielenie się jest fajne

▪ ▪ ▪

2839

13.08.2015

Zaborcze dzieci to żadna nowość. Bywają maluchy, które wolą bawić się jedną łopatką w samotności, niż zbudować wielki zamek wspólnie z rówieśnikami. Dla nich słowo "moje" to rzecz święta...

Uwaga, trwa sezon na rotawirusy

▪ ▪ ▪

1907

02.05.2017

Przebieg zakażenia rotawirusowego u osoby dorosłej może być całkowicie bezobjawowy, tymczasem mali pacjenci chorują bardzo burzliwie. W dodatku to właśnie najmłodsi zmagają się z tą dolegliwością...

Nawyki, które wzmacniają kreatywność dziecka

▪ ▪ ▪

2279

08.09.2016

Kreatywność to cecha, która sprawia, że maluch szybciej się rozwija i uczy nowych rzeczy. Jej pielęgnowanie jest niezwykle istotne i w dużej mierze zależy od nastawienia najbliższego otoczenia....

Jaka mama, takie dziecko!

▪ ▪ ▪

2074

30.05.2016

Podobieństwo między mamą, a dzieckiem to prawdziwy powód do dumy. Macie identyczny uśmiech, dołeczki w policzkach i błysk w oku? To dzięki tym drobiazgom nawet z daleka widać, że jesteście ulepieni...