2067

Pneumokoki czyli w jaki sposób mówić o problemie, którego nie widać?

Bakterie pneumokokowe, niewidoczne gołym okiem, kolonizujące bezobjawowo jamę nosowo-gardłową, są mniej zauważalne niż kleszcze roznoszące wirusa zapalenia mózgu lub boreliozę, albo rotawirusy powodujące biegunkę. Mogą być jednak sprawcami chorób niebezpiecznych dla zdrowia a nawet życia, szczególnie małych dzieci i seniorów powyżej 65 roku życia, a także osób przewlekle chorych z osłabionym układem odpornościowym. Dr Hanna Czajka - autorka i koordynator Programu zdrowotnego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce - porusza najważniejsze kwestie dotyczące upowszechniania szczepień przeciwko pneumokokom.

Jeszcze nie ma choroby, ale są obawy…

Obawy dotyczące zakażeń pneumokokowych powinny towarzyszyć przede wszystkim rodzicom i opiekunom małych dzieci. Ryzyko zakażenia bakterią Streptococcus pneumoniae zwiększa się w skupiskach dzieci, takich jak:

• żłobki,
• przedszkola,
• domy dziecka,
• świetlice edukacyjne,
• place zabaw,
• baseny i aquaparki,
• inne miejsca gromadzące ludzi.

Widoczne objawy niewidocznej choroby

Wyróżniamy ponad 90 typów bakterii Streptococcus pneumoniae, są to bakterie otoczkowe. Otoczka bakterii:

• składa się z polisacharydów,
• stanowi dodatkową ochronę dla bakterii,
• sprawia, że bakterie są niewidoczne dla układu odpornościowego człowieka,
• nie jest rozpoznawana przez komórki pierwszej linii obrony przed zakażeniami.

Jak pneumokoki rozprzestrzeniają się w ludzkim organizmie?

Pneumokoki przenoszone są drogą kropelkową, wystarczy kaszel lub kichniecie aby zakazić pneumokokami inną osobę. U osoby zakażonej mogą wystąpić objawy chorobowe albo staje się ona źródłem dalszych zakażeń jako bezobjawowy nosiciel bakterii, u którego nie występują żadne symptomy zakażenia. Nosicielstwo pneumokoków jest zjawiskiem powszechnym.

Do rozprzestrzenienia się choroby pneumokokowej w ludzkim organizmie dochodzi w sytuacji osłabienia odporności np. w wyniku infekcji wirusowej, w następstwie której może dojść także do rozwoju choroby pneumokokowej. Gdy bakterie dostają się do krwioobiegu mamy do czynienia z posocznicą, a kiedy przenikną do płynu mózgowo-rdzeniowego mogą wywoływać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zakażenia pneumokokowe dzielimy na dwie grupy:

• a/ inwazyjne choroby pneumokokowe takie jak:
• bakteriemia,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie płuc z bakteriemią,
• zapalenie otrzewnej,
• zapalenie wsierdzia.
• b/ nieinwazyjne choroby pneumokokowe, m. in.:
• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie zatok.

Leczenie

Chorobę pneumokokową leczy się antybiotykami, ale problemem jest w wielu krajach (także w Polsce) coraz powszechniejsza oporność bakterii na najczęściej stosowane antybiotyki. Stąd zdarzają się niepowodzenia terapii oraz konieczność stosowania bardziej kosztownych antybiotyków, dostępnych jedynie w warunkach leczenia szpitalnego.

Rola informacji i edukacji w zakresie stosowania szczepień ochronnych

Szczepienia to jedyna skuteczna metoda ochrony przeciwko bakteriom pneumokokowym. Nowoczesne szczepionki, które sprawdziły się na całym świecie są bezpieczne dla dzieci i dobrze przez nie tolerowane. Od kilkunastu lat miliony dzieci na całym świecie otrzymują szczepionki pneumokokowe. Pozwala to na pozytywną ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. W dobie ruchów antyszczepionkowych niezwykle ważna jest edukacja rodziców dzieci w zakresie stosowania szczepień także przeciw pneumokokom. Odpowiednia edukacja rodziców oraz skuteczne kampanie społeczne dają szansę na obniżenie zachorowalności na choroby pneumokokowe.

Dr n. med. Hanna Czajka jest autorką i koordynatorem merytorycznym Programu zdrowotnego dotyczącego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce, absolwentką Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych z wieloletnim doświadczeniem. Członkiem – założycielem Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego, członkiem Grupy Doradczej ds. Szczepień Ochronnych Europy Środkowej (CEVAG). Od lipca 2007 r. dr n. med. Hanna Czajka kieruje Poradnią Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, która realizuje zadania konsultacyjnej poradni ds. szczepień ochronnych. Ponadto dr Czajka jest adiunktem Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie prowadzi zajęcia z profilaktyki chorób zakaźnych.

Więcej informacji znaleźć można na stronie www.profilaktykawmalopolsce.pl.

www.profilaktykawmalopolsce.pl

Sejm zniósł obowiązek szkolny dla sześciolatków

▪ ▪ ▪

2600

07.01.2016

„Oddajemy obywatelom wolność” zapowiedziała minister edukacji narodowej Anna Zalewska w trakcie sejmowej debaty. Niedługo potem sejm nowelizując ustawę o systemie oświaty zniósł obowiązek...

Kilka powszechnych mitów na temat depresji pediatrycznej

▪ ▪ ▪

2126

28.11.2021

Dzieci, również te starsze, mogą doświadczać depresji. Termin kliniczny nazywa ten stan depresją pediatryczną i doświadcza jej około 3% dzieci w wieku 3-17 lat. [1]

Pięć pomysłów na wystrzałowy Dzień Dziecka

▪ ▪ ▪

1968

30.05.2019

Dzień Dziecka musi być wyjątkowy – wesoły, kolorowy i zaskakujący. Brakuje Ci pomysłu? Zorganizuj tematyczną imprezę marzeń. Wystrzałową! Taką, która na długo zostanie w pamięci. Dzieciaki...

Nie biegaj, bo się spocisz…

▪ ▪ ▪

2770

13.11.2015

Dzieci każdego dnia na aktywności fizycznej powinny spędzać co najmniej 60 minut. Jednak odpowiednia ilość czasu poświęconego na ruch to nie wszystko. Zadbać trzeba także o różnorodność formy...

Parki rozrywki w Polsce

▪ ▪ ▪

3311

01.09.2015

Parki rozrywki to coś, co dzieciaki lubią najbardziej. Wydawać by się mogło, że karuzele, czy zjeżdżalnie to zabawa dla maluchów. Okazuje się, że wszyscy, którzy tak mówią mogą być w dużym...

Noszenie dziecka w chuście

▪ ▪ ▪

2795

01.05.2015

To trend lansowany przez tzw. eko mamy. Jak każda moda ma zarówno entuzjastów, jak i krytyków. Szczególnie na początku wiązanie sprawia sporo problemów.