2228

Pneumokoki czyli w jaki sposób mówić o problemie, którego nie widać?

Bakterie pneumokokowe, niewidoczne gołym okiem, kolonizujące bezobjawowo jamę nosowo-gardłową, są mniej zauważalne niż kleszcze roznoszące wirusa zapalenia mózgu lub boreliozę, albo rotawirusy powodujące biegunkę. Mogą być jednak sprawcami chorób niebezpiecznych dla zdrowia a nawet życia, szczególnie małych dzieci i seniorów powyżej 65 roku życia, a także osób przewlekle chorych z osłabionym układem odpornościowym. Dr Hanna Czajka - autorka i koordynator Programu zdrowotnego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce - porusza najważniejsze kwestie dotyczące upowszechniania szczepień przeciwko pneumokokom.

Jeszcze nie ma choroby, ale są obawy…

Obawy dotyczące zakażeń pneumokokowych powinny towarzyszyć przede wszystkim rodzicom i opiekunom małych dzieci. Ryzyko zakażenia bakterią Streptococcus pneumoniae zwiększa się w skupiskach dzieci, takich jak:

• żłobki,
• przedszkola,
• domy dziecka,
• świetlice edukacyjne,
• place zabaw,
• baseny i aquaparki,
• inne miejsca gromadzące ludzi.

Widoczne objawy niewidocznej choroby

Wyróżniamy ponad 90 typów bakterii Streptococcus pneumoniae, są to bakterie otoczkowe. Otoczka bakterii:

• składa się z polisacharydów,
• stanowi dodatkową ochronę dla bakterii,
• sprawia, że bakterie są niewidoczne dla układu odpornościowego człowieka,
• nie jest rozpoznawana przez komórki pierwszej linii obrony przed zakażeniami.

Jak pneumokoki rozprzestrzeniają się w ludzkim organizmie?

Pneumokoki przenoszone są drogą kropelkową, wystarczy kaszel lub kichniecie aby zakazić pneumokokami inną osobę. U osoby zakażonej mogą wystąpić objawy chorobowe albo staje się ona źródłem dalszych zakażeń jako bezobjawowy nosiciel bakterii, u którego nie występują żadne symptomy zakażenia. Nosicielstwo pneumokoków jest zjawiskiem powszechnym.

Do rozprzestrzenienia się choroby pneumokokowej w ludzkim organizmie dochodzi w sytuacji osłabienia odporności np. w wyniku infekcji wirusowej, w następstwie której może dojść także do rozwoju choroby pneumokokowej. Gdy bakterie dostają się do krwioobiegu mamy do czynienia z posocznicą, a kiedy przenikną do płynu mózgowo-rdzeniowego mogą wywoływać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zakażenia pneumokokowe dzielimy na dwie grupy:

• a/ inwazyjne choroby pneumokokowe takie jak:
• bakteriemia,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie płuc z bakteriemią,
• zapalenie otrzewnej,
• zapalenie wsierdzia.
• b/ nieinwazyjne choroby pneumokokowe, m. in.:
• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie zatok.

Leczenie

Chorobę pneumokokową leczy się antybiotykami, ale problemem jest w wielu krajach (także w Polsce) coraz powszechniejsza oporność bakterii na najczęściej stosowane antybiotyki. Stąd zdarzają się niepowodzenia terapii oraz konieczność stosowania bardziej kosztownych antybiotyków, dostępnych jedynie w warunkach leczenia szpitalnego.

Rola informacji i edukacji w zakresie stosowania szczepień ochronnych

Szczepienia to jedyna skuteczna metoda ochrony przeciwko bakteriom pneumokokowym. Nowoczesne szczepionki, które sprawdziły się na całym świecie są bezpieczne dla dzieci i dobrze przez nie tolerowane. Od kilkunastu lat miliony dzieci na całym świecie otrzymują szczepionki pneumokokowe. Pozwala to na pozytywną ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. W dobie ruchów antyszczepionkowych niezwykle ważna jest edukacja rodziców dzieci w zakresie stosowania szczepień także przeciw pneumokokom. Odpowiednia edukacja rodziców oraz skuteczne kampanie społeczne dają szansę na obniżenie zachorowalności na choroby pneumokokowe.

Dr n. med. Hanna Czajka jest autorką i koordynatorem merytorycznym Programu zdrowotnego dotyczącego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce, absolwentką Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych z wieloletnim doświadczeniem. Członkiem – założycielem Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego, członkiem Grupy Doradczej ds. Szczepień Ochronnych Europy Środkowej (CEVAG). Od lipca 2007 r. dr n. med. Hanna Czajka kieruje Poradnią Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, która realizuje zadania konsultacyjnej poradni ds. szczepień ochronnych. Ponadto dr Czajka jest adiunktem Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie prowadzi zajęcia z profilaktyki chorób zakaźnych.

Więcej informacji znaleźć można na stronie www.profilaktykawmalopolsce.pl.

www.profilaktykawmalopolsce.pl

Pokój dziecka: czy warto wybrać drewnianą podłogę?

▪ ▪ ▪

2196

21.03.2017

Przed przyszłymi rodzicami staje wiele wyzwań. Jednym z nich jest urządzenie pokoju dziecka. Wiąże się to z dylematami takimi, jak wybór koloru ścian czy łóżeczka. Ważne jest także dobranie...

Wiosenny look młodej mamy

▪ ▪ ▪

2602

29.03.2016

Wiosna to dobry czas na zmiany, zwłaszcza te w wyglądzie! Wszak która z nas nie chciałaby odświeżyć swojego wizerunku i pokazać światu swojego nowego, wiosennego, lepszego oblicza? Pozostaje tylko...

Technika – szkoły z przyszłością

▪ ▪ ▪

3893

15.04.2016

Nie od dziś mówi się, że tradycyjnie pojmowany system edukacji w naszym kraju mocno się zmienia. Dotyczy to zarówno edukacji na stopniu wyższym, jak i przede wszystkim – średnim. Dziś bowiem...

Bunt sześciolatka

▪ ▪ ▪

4939

20.10.2014

Rodziców, którzy myśleliby, że większe bunty dziecka kończą się na etapie dwóch i czterech lat, może spotkać niemiła niespodzianka. Tak naprawdę bunty powracają, w różnym wieku i nasileniu,...

Siła bajek

▪ ▪ ▪

4321

19.04.2015

Bajki są często niedoceniane przez rodziców. Oczywiście widzimy, że sprawiają dziecku radość, chętnie też sami je oglądamy. Są zabawne, dobrze animowane i kolorowe, co przyciąga uwagę w każdym...

W cyfrowym świecie edukacji

▪ ▪ ▪

2959

21.08.2015

Jutro klasówka, Twoje dziecko spędza czas przed komputerem lub ze smartfonem w ręku, a Ty ze spokojem popijasz kawę w fotelu, relaksując się przy ulubionej książce. Brzmi niedorzecznie? Taki obraz...