2219
Pneumokoki czyli w jaki sposób mówić o problemie, którego nie widać?
Bakterie pneumokokowe, niewidoczne gołym okiem, kolonizujące bezobjawowo jamę nosowo-gardłową, są mniej zauważalne niż kleszcze roznoszące wirusa zapalenia mózgu lub boreliozę, albo rotawirusy powodujące biegunkę. Mogą być jednak sprawcami chorób niebezpiecznych dla zdrowia a nawet życia, szczególnie małych dzieci i seniorów powyżej 65 roku życia, a także osób przewlekle chorych z osłabionym układem odpornościowym. Dr Hanna Czajka - autorka i koordynator Programu zdrowotnego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce - porusza najważniejsze kwestie dotyczące upowszechniania szczepień przeciwko pneumokokom.
Jeszcze nie ma choroby, ale są obawy…
Obawy dotyczące zakażeń pneumokokowych powinny towarzyszyć przede wszystkim rodzicom i opiekunom małych dzieci. Ryzyko zakażenia bakterią Streptococcus pneumoniae zwiększa się w skupiskach dzieci, takich jak:
- żłobki,
- przedszkola,
- domy dziecka,
- świetlice edukacyjne,
- place zabaw,
- baseny i aquaparki,
- inne miejsca gromadzące ludzi.
Widoczne objawy niewidocznej choroby
Wyróżniamy ponad 90 typów bakterii Streptococcus pneumoniae, są to bakterie otoczkowe. Otoczka bakterii:
- składa się z polisacharydów,
- stanowi dodatkową ochronę dla bakterii,
- sprawia, że bakterie są niewidoczne dla układu odpornościowego człowieka,
- nie jest rozpoznawana przez komórki pierwszej linii obrony przed zakażeniami.
Jak pneumokoki rozprzestrzeniają się w ludzkim organizmie?
Pneumokoki przenoszone są drogą kropelkową, wystarczy kaszel lub kichniecie aby zakazić pneumokokami inną osobę. U osoby zakażonej mogą wystąpić objawy chorobowe albo staje się ona źródłem dalszych zakażeń jako bezobjawowy nosiciel bakterii, u którego nie występują żadne symptomy zakażenia. Nosicielstwo pneumokoków jest zjawiskiem powszechnym.
Do rozprzestrzenienia się choroby pneumokokowej w ludzkim organizmie dochodzi w sytuacji osłabienia odporności np. w wyniku infekcji wirusowej, w następstwie której może dojść także do rozwoju choroby pneumokokowej. Gdy bakterie dostają się do krwioobiegu mamy do czynienia z posocznicą, a kiedy przenikną do płynu mózgowo-rdzeniowego mogą wywoływać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Zakażenia pneumokokowe dzielimy na dwie grupy:
- a/ inwazyjne choroby pneumokokowe takie jak:
- bakteriemia,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zapalenie płuc z bakteriemią,
- zapalenie otrzewnej,
- zapalenie wsierdzia.
- b/ nieinwazyjne choroby pneumokokowe, m. in.:
- zapalenie płuc,
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie zatok.
Leczenie
Chorobę pneumokokową leczy się antybiotykami, ale problemem jest w wielu krajach (także w Polsce) coraz powszechniejsza oporność bakterii na najczęściej stosowane antybiotyki. Stąd zdarzają się niepowodzenia terapii oraz konieczność stosowania bardziej kosztownych antybiotyków, dostępnych jedynie w warunkach leczenia szpitalnego.
Rola informacji i edukacji w zakresie stosowania szczepień ochronnych
Szczepienia to jedyna skuteczna metoda ochrony przeciwko bakteriom pneumokokowym. Nowoczesne szczepionki, które sprawdziły się na całym świecie są bezpieczne dla dzieci i dobrze przez nie tolerowane. Od kilkunastu lat miliony dzieci na całym świecie otrzymują szczepionki pneumokokowe. Pozwala to na pozytywną ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. W dobie ruchów antyszczepionkowych niezwykle ważna jest edukacja rodziców dzieci w zakresie stosowania szczepień także przeciw pneumokokom. Odpowiednia edukacja rodziców oraz skuteczne kampanie społeczne dają szansę na obniżenie zachorowalności na choroby pneumokokowe.
Dr n. med. Hanna Czajka jest autorką i koordynatorem merytorycznym Programu zdrowotnego dotyczącego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce, absolwentką Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych z wieloletnim doświadczeniem. Członkiem – założycielem Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego, członkiem Grupy Doradczej ds. Szczepień Ochronnych Europy Środkowej (CEVAG). Od lipca 2007 r. dr n. med. Hanna Czajka kieruje Poradnią Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, która realizuje zadania konsultacyjnej poradni ds. szczepień ochronnych. Ponadto dr Czajka jest adiunktem Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie prowadzi zajęcia z profilaktyki chorób zakaźnych.
Więcej informacji znaleźć można na stronie www.profilaktykawmalopolsce.pl.
www.profilaktykawmalopolsce.pl
Pierwsze wakacje z niemowlakiem
▪ ▪ ▪
2424
13.08.2016
Pierwszy wyjazd z dzieckiem budzi wiele wątpliwości. Niemowlę na wakacjach wymaga większego zaangażowania i wysiłku niż w domu. Jak się przygotować, by urlop odbył się bez stresu?
Pierwsze kąpiele w domu mogą być świetną zabawą
▪ ▪ ▪
2206
10.12.2016
Dzieci uwielbiają wodę. Nie ma się z resztą co dziwić - przecież przez dziewięć miesięcy życia płodowego otoczone były właśnie wodą. Niektórzy nawet twierdzą, że niemowlęta są naturalnymi,...
Babcia, niania czy żłobek?
▪ ▪ ▪
2378
20.10.2016
Kobiety coraz częściej rezygnują z wydłużonego urlopu macierzyńskiego i decydują się na kontynuowanie kariery zawodowej. Wówczas pojawia się pytanie - kto zajmie się dzieckiem? Zwykle wyjścia...
Rozstępy – jak im przeciwdziałać?
▪ ▪ ▪
2821
05.11.2014
Gdy skóra gwałtownie rośnie podczas ciąży, nie zawsze jest w stanie idealnie się rozciągać. W dodatku duża ilość kortyzolu, która jest uwalniana przez korę mózgową, osłabia włókna kolagenu....
Cykl ZDROWIE – Jak poprawić samopoczucie zestresowanego dziecka?
▪ ▪ ▪
2373
26.01.2017
Dzieci żyją dziś w zawrotnym tempie, co powoduje, że codzienny rytm funkcjonowania organizmu jest zakłócany przez zbyt wczesne lub zbyt późne wstawanie, naukę w porach dnia przeznaczonych na wypoczynek,...
Pomysł na wakacje dla nastolatka - obozy windsurfingowe.
▪ ▪ ▪
2671
12.05.2016
Do wakacji zostało już niewiele czasu. Jeśli jesteś rodzicem z pewnością zastanawiasz się, jak zorganizować wakacje dla swojego dziecka tak, aby były zarówno ciekawe, jak i pożyteczne. Dwa miesiące...