1989

Pneumokoki czyli w jaki sposób mówić o problemie, którego nie widać?

Bakterie pneumokokowe, niewidoczne gołym okiem, kolonizujące bezobjawowo jamę nosowo-gardłową, są mniej zauważalne niż kleszcze roznoszące wirusa zapalenia mózgu lub boreliozę, albo rotawirusy powodujące biegunkę. Mogą być jednak sprawcami chorób niebezpiecznych dla zdrowia a nawet życia, szczególnie małych dzieci i seniorów powyżej 65 roku życia, a także osób przewlekle chorych z osłabionym układem odpornościowym. Dr Hanna Czajka - autorka i koordynator Programu zdrowotnego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce - porusza najważniejsze kwestie dotyczące upowszechniania szczepień przeciwko pneumokokom.

Jeszcze nie ma choroby, ale są obawy…

Obawy dotyczące zakażeń pneumokokowych powinny towarzyszyć przede wszystkim rodzicom i opiekunom małych dzieci. Ryzyko zakażenia bakterią Streptococcus pneumoniae zwiększa się w skupiskach dzieci, takich jak:

• żłobki,
• przedszkola,
• domy dziecka,
• świetlice edukacyjne,
• place zabaw,
• baseny i aquaparki,
• inne miejsca gromadzące ludzi.

Widoczne objawy niewidocznej choroby

Wyróżniamy ponad 90 typów bakterii Streptococcus pneumoniae, są to bakterie otoczkowe. Otoczka bakterii:

• składa się z polisacharydów,
• stanowi dodatkową ochronę dla bakterii,
• sprawia, że bakterie są niewidoczne dla układu odpornościowego człowieka,
• nie jest rozpoznawana przez komórki pierwszej linii obrony przed zakażeniami.

Jak pneumokoki rozprzestrzeniają się w ludzkim organizmie?

Pneumokoki przenoszone są drogą kropelkową, wystarczy kaszel lub kichniecie aby zakazić pneumokokami inną osobę. U osoby zakażonej mogą wystąpić objawy chorobowe albo staje się ona źródłem dalszych zakażeń jako bezobjawowy nosiciel bakterii, u którego nie występują żadne symptomy zakażenia. Nosicielstwo pneumokoków jest zjawiskiem powszechnym.

Do rozprzestrzenienia się choroby pneumokokowej w ludzkim organizmie dochodzi w sytuacji osłabienia odporności np. w wyniku infekcji wirusowej, w następstwie której może dojść także do rozwoju choroby pneumokokowej. Gdy bakterie dostają się do krwioobiegu mamy do czynienia z posocznicą, a kiedy przenikną do płynu mózgowo-rdzeniowego mogą wywoływać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zakażenia pneumokokowe dzielimy na dwie grupy:

• a/ inwazyjne choroby pneumokokowe takie jak:
• bakteriemia,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie płuc z bakteriemią,
• zapalenie otrzewnej,
• zapalenie wsierdzia.
• b/ nieinwazyjne choroby pneumokokowe, m. in.:
• zapalenie płuc,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie zatok.

Leczenie

Chorobę pneumokokową leczy się antybiotykami, ale problemem jest w wielu krajach (także w Polsce) coraz powszechniejsza oporność bakterii na najczęściej stosowane antybiotyki. Stąd zdarzają się niepowodzenia terapii oraz konieczność stosowania bardziej kosztownych antybiotyków, dostępnych jedynie w warunkach leczenia szpitalnego.

Rola informacji i edukacji w zakresie stosowania szczepień ochronnych

Szczepienia to jedyna skuteczna metoda ochrony przeciwko bakteriom pneumokokowym. Nowoczesne szczepionki, które sprawdziły się na całym świecie są bezpieczne dla dzieci i dobrze przez nie tolerowane. Od kilkunastu lat miliony dzieci na całym świecie otrzymują szczepionki pneumokokowe. Pozwala to na pozytywną ocenę bezpieczeństwa ich stosowania. W dobie ruchów antyszczepionkowych niezwykle ważna jest edukacja rodziców dzieci w zakresie stosowania szczepień także przeciw pneumokokom. Odpowiednia edukacja rodziców oraz skuteczne kampanie społeczne dają szansę na obniżenie zachorowalności na choroby pneumokokowe.

Dr n. med. Hanna Czajka jest autorką i koordynatorem merytorycznym Programu zdrowotnego dotyczącego profilaktyki zakażeń pneumokokowych w Małopolsce, absolwentką Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika w Krakowie, pediatrą, specjalistą chorób zakaźnych z wieloletnim doświadczeniem. Członkiem – założycielem Polskiego Towarzystwa Wakcynologicznego, członkiem Grupy Doradczej ds. Szczepień Ochronnych Europy Środkowej (CEVAG). Od lipca 2007 r. dr n. med. Hanna Czajka kieruje Poradnią Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, która realizuje zadania konsultacyjnej poradni ds. szczepień ochronnych. Ponadto dr Czajka jest adiunktem Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie prowadzi zajęcia z profilaktyki chorób zakaźnych.

Więcej informacji znaleźć można na stronie www.profilaktykawmalopolsce.pl.

www.profilaktykawmalopolsce.pl

Problemy z zajściem w ciążę

▪ ▪ ▪

3272

06.09.2015

Kiedy zacząć się martwić? Co jest normalne, a na co powinniśmy zwrócić uwagę? Skąd biorą się problemy z płodnością? Takie pytania zadają sobie pary, które starają się o dziecko.

Mamy bal, czyli baby - shower vs pępkowe

▪ ▪ ▪

3375

12.02.2015

Mamy to! Polskie mamy wreszcie mają swój bal. Zwyczaj, który od lat króluje na Zachodzie, wreszcie na dobre zadomowił się w Polsce. A baby - shower, bo o nim mowa, stał się rzeczywistą odpowiedzią...

Jak wybrać najlepsze zajęcia dla dziecka?

▪ ▪ ▪

3019

09.04.2015

Zajęcia pozalekcyjne mogą rozwijać pasje i kreatywność dziecka. Zaszczepić w nim miłość do pewnej dziedziny nauki, sztuki lub sportu. Jak wybrać najodpowiedniejsze zajęcia, gdy oferta jest tak...

Jak zachęcić dzieci do czytania?

▪ ▪ ▪

3236

22.03.2016

Na ten temat napisano niejedną książkę, przeprowadzono wiele badań, ankiet. Ten obszerny temat spróbujemy ująć w najważniejsze punkty. Po pierwsze, ważne, by dziecko jak najwcześniej rozpoczęło...

Rozwój rocznego dziecka – coraz większa samodzielność

▪ ▪ ▪

3280

07.06.2016

Kiedy zbliżają się pierwsze urodziny Twojego dziecka, z pewnością dziwi Cię tak szybki upływ czasu oraz to, ile Twój maluch już potrafi. Rzeczywiście, lista umiejętności rocznego dziecka oraz...

Premiera "Harry Potter i Przeklęte Dziecko" już jutro!

▪ ▪ ▪

3775

21.10.2016

Jutrzejszej nocy pociąg do Hogwartu odjedzie już po raz ósmy! W piątkowy wieczór odbędzie się premiera najbardziej magicznej książki tego roku - „Harry Potter i Przeklęte Dziecko”. Na co...